Ko’krak Bezi Kistasi

Kista sut bezi — bu ko’krak to’qimasida suyuqlik bilan to’lgan kichik, yaxshi xulqli hosila. U «pufakcha» yoki «xaltacha» ko’rinishida bo’lib, ko’krak to’qimalari ichida shakllanadi. Bunday kistalar yakka yoki ko’plab bo’lishi mumkin, bitta yoki ikkala ko’krakda ham paydo bo’lishi mumkin. O’lchamlari bir necha millimetrdan bir necha santimetrgacha o’zgaradi.

Sut bezi kistalarining aniq sabablari to’liq o’rganilmagan, lekin ularning paydo bo’lishi ayol organizmidagi gormonal o’zgarishlar bilan bog’liq ekanligi ma’lum. Quyidagi omillar kistalar shakllanishiga yordam berishi mumkin:

1. Asosiy alomatlar

• Ko’krakda zichlik: Ko’pincha yumaloq, silliq, teginishda harakatlanuvchi. Og’riqli yoki og’riqsiz bo’lishi mumkin.
• Og’riq, og’irlik yoki noqulaylik: Kista joylashgan sohada yoki butun ko’krakda seziladi. Gormonal o’zgarishlar tufayli hayzdan oldin kuchayadi.
• Ko’krak shaklining o’zgarishi: Yirik kistalar ko’pincha ko’zga ko’rinadi, ayniqsa qo’llar ko’tarilganda.

2. Qo’shimcha ko’rinishlar

• Terining sezuvchanligi: Kista zonasida qizarish yoki yengil shish (kamdan-kam, ko’pincha yallig’lanishda).
• Sut yo’llaridan shaffof suyuqlik chiqishi: Kista yo’llar yaqinida joylashganda paydo bo’ladi.
• Barmoqlar ostida «g’ildirak» hissi: Suyuq mazmunli kichik kistalar uchun xos.

3. Xavfli belgilar

Kistalar odatda xavfsiz bo’lsa-da, quyidagi belgilar paydo bo’lsa, darhol shifokorga murojaat qiling:

• Zichlik qattiq, do’mboqsimon yoki tez o’ssa;
• Sut yo’llaridan qonli yoki quyuq suyuqlik chiqsa;
• Kista ustidagi teri ichiga tortilgan yoki «apelsin po’stlog’i»ga o’xshasa;
• Qo’ltiq osti limfa bezlari kattalashsa.

Oddiy kista va murakkab kista qanday farq qiladi?

• Oddiy kista: Aniq konturlarga ega, suyuqlik bilan to’ldirilgan. Xavfsiz, davolash kam talab etiladi.
• Murakkab kista: Pardalar, zich qismlar yoki loyqa mazmunni o’z ichiga oladi. Atipik hujayralarni istisno qilish uchun qo’shimcha diagnostika (biopsiya) talab etiladi.

Kistadan shubhalanganda nima qilish kerak?

1. Tashvishlanmang: Ko’krakdagi shakllanishlarning 80–90% xavfsizdir.
2. Ko’krak UTTsini o’tkazish: Xavfsiz va aniq usul, har yoshdagi ayollar uchun mos.
3. Mammografiya qilish: 40 yoshdan keyin tavsiya etiladi.
4. Mammolog bilan maslahatlashish: Shifokor kistani olib tashlash yoki kuzatish kerakligini aniqlaydi.

Muhim! Alomatlar ahamiyatsiz ko’rinsa ham, mutaxassisga murojaatni kechiktirmang. Erta diagnostika — sog’lig’ingiz va xotirjamligingiz kalitidir.

Zamonaviy diagnostika usullari shakllanishning tabiatini tez aniqlash, xavflarni istisno qilish va to’g’ri taktikani tanlash imkonini beradi. Toshkentdagi Isroil Tibbiy Markazida biz 1–2 kun ichida barcha savollaringizga javob olishingiz uchun kompleks yondashuvdan foydalanamiz.

Klinik ko’rik va anamnez

Birinchi qadam — mammolog bilan suhbat. Shifokor quyidagilarni aniqlaydi:

• Zichlikni qachon payqaganingiz;
• Alomatlar menstrual sikliga bog’liqmi;
• Qarindoshlarda ko’krak kasalliklari bo’lganmi.

Keyin ko’krak va qo’ltiq osti limfa bezlarini palpatsiya qilish amalga oshiriladi. Bu shakllanishning hajmi, harakatchanligi va zichligini baholashga yordam beradi.

Ultratovush tekshiruvi (UTT)

40 yoshgacha bo’lgan ayollar uchun asosiy usul.

• Kistani (suyuqlik bilan to’ldirilgan bo’shliq) va qattiq shakllanishlarni farqlash imkonini beradi.
• Hajm, shakl, ichidagi pardalar yoki qismlarni aniqlaydi.
• Og’riqsiz va xavfsiz, hatto homiladorlikda ham.

Qo’shimcha Imkoniyatlar:

• Elastografiya — to’qimalarning elastikligini baholash, xavfsiz va xavfli shakllanishlarni farqlash.
• Dopplerografiya — kistaning qon taʼminotini tekshirish (oddiy kistalarda tomirlar yo’q).

Mammografiya

40 yoshdan keyingi ayollar uchun skriningning bir qismi.

• Mikrokalsinatlar (tuz cho’kmalari) aniqlash imkonini beradi.
• To’qimalar chuqurida joylashgan kistalarni ko’rsatadi.

Ingichka Iynali Aspiratsion Biopsiya (TAB)

Murakkab tuzilishli kistalar uchun.

• UTT nazorati ostida kistaga ingichka igna kiritiladi, suyuqlik analiz uchun olinadi.
• Jarayon 10–15 daqiqa davom etadi, mahalliy anesteziya ostida.

Sitologiya Natijalari:

• Oddiy kista: Shaffof yoki sariq suyuqlik, atipik hujayralarsiz.
• Murakkab kista: Loyqa suyuqlik, qon aralashmasi — qo’shimcha tekshiruv talab etiladi.

Ko’krak MR tekshiruvi

Murakkab holatlar uchun:

• Ko’p sonli kistalar;
• Boshqa usullar aniq tasvir bermaganda;
• Ko’krak implantlari holatini baholash.

MR yuqori aniqlikdagi tasvirlarni beradi, lekin yuqori narxi tufayli kamroq buyuriladi.

Laboratoriya analizlari

• Gormonal profil (estrogen, progesteron, prolaktin) — kistalar takrorlansa yoki sikliga bog’liq bo’lsa.
• Onkomarkerlar (CA 15-3, RÉA) — asosiy usul emas, lekin umumiy baholash uchun ishlatilishi mumkin.

Differensial diagnostika

Kistalarni boshqa kasalliklardan farqlash kerak:

• Fibroadenoma — zich, harakatchan shakllanish.
• Lipoma — yumshoq, og’riqsiz yog ‘to’plami.
• Xavfli o’smalar — notekis konturlar, atrofidagi to’qimalarga yopishgan.

Muhim! Kista noqulaylik keltirmasa ham, rejalashtirilgan tekshiruvlarni o’tkazib yubormang. O’zgarishlarni erta aniqlash — sog’liq kalitidir. Toshkentdagi IMCda diagnostika nafaqat aniq, balki siz uchun qulay bo’lishiga g’amxo’rlik qilamiz.