Ayollarning reproduktiv tizimini ultratovush tekshiruvi yordamida ginekolog shifokor kasalliklarning dastlabki bosqichlarida patologik o‘zgarishlarni ko‘rish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Profilaktika maqsadida ayollarga bu jarayondan har yili o‘tish tavsiya etiladi. Ba’zi hollarda ultratovush tekshiruvi yanada tez-tez o‘tkazilishi kerak. Masalan, ginekologik kasalliklarni davolash vaqtida.
Qanday ishlaydi?
Ushbu usul echolokatsiya printsipiga asoslanadi. A’zolar va to‘qimalar ultratovush to‘lqinlarini har xil darajada aks ettiradi. Shifokor tadqiq qilinadigan hudud ustida datchikni joylashtiradi. Va ultratovush to‘lqini qattiq, suyuq yoki gazsimon muhitdan qanday o‘tishiga qarab, har xil akustik qarshilik yuzaga keladi. Olingan ma’lumotlar monitor ekraniga uzatiladi va mutaxassis a’zolarni ko‘rib, bemorning holati haqida darhol tekshirish davomida ma’lumotlarni tahlil qiladi.
Kichik chanoq ultratovush tekshiruvi turlari
Kichik chanoq ultratovush tekshiruvi uch asosiy turga bo‘linadi:
- Vaginal tekshiruv.
Bu usul transvaginal ultratovush tekshiruvi deb ataladi. Vaginal datchik yordamida tekshiruv jinsiy hayot kechirayotgan qizlar va ayollarga qo‘llaniladi. Ultrasonografiya orqali bachadon trubalari, bachadon va kichik chanoq qon tomirlarini ko‘rish imkoniyati mavjud bo‘ladi. - Abdominal tekshiruv.
Bu jarayon qorin devori orqali amalga oshiriladi. Bu turdagi tekshiruv jinsiy hayot boshlamagan qizlarga mos keladi. - Transrektal tekshiruv.
Bu usulda tekshiruv orqa teshik orqali o‘tkaziladi. Bu usul kamdan-kam hollarda qo‘llaniladi, masalan, transvaginal tekshirish imkoni bo‘lmaganida yoki abdominal ultratovush tekshiruvda anatomik tuzilmalar aniq ko‘rinmasa.
Davomiylik
Ginekologik ultratovush tekshiruvi tez amalga oshiriladi. O‘rtacha, jarayon 20 daqiqa davom etadi.
Ayollarda kichik chanoq ultratovush tekshiruvi qachon va nima uchun o‘tkaziladi?
Shifokor-ginekolog ultratovush yordamida kichik chanoq a’zolarining holatini quyidagi holatlarda tekshiradi:
- Yillik rejalashtirilgan profilaktik ko‘riklarda.
- Ichki bachadon kontratseptsiyasi vositasining joylashishini kuzatish zarur bo‘lsa.
- Ginekologik patologiyalarni davolash vaqtida – terapiyaning qaysi bosqichda ekanligini va zararlangan to‘qimalarning tiklanishi boshlanganmi yoki yo‘qligini kuzatish uchun.
- Ayolda ilgari kichik chanoq a’zolarining yallig‘lanish kasalliklari bo‘lgan bo‘lsa (yallig‘lanish qayta paydo bo‘lmaganligini tekshirish kerak).
- Hayz sikli nega buzilganligini aniqlash zarur bo‘lganda.
- Differensial diagnostika uchun.
- Bepushtlik sabablarini aniqlashda.
- Follikulometriya o‘tkazish kerak bo‘lganda.
Tadqiqot uchun ko‘rsatmalar
Kichik chanoq a’zolarining ultratovush tekshiruvi quyidagi hollarda tavsiya etiladi:
- Ayolda davriy ravishda qorin pastida yoki bel sohasida og‘riqlar paydo bo‘lsa.
- Hayz davridan tashqari qon ketish kuzatilsa.
- Jinsiy yo‘ldan patologik ajralmalar (masalan, yiring) bo‘lsa.
- Hayz davrining muntazamligi o‘zgarsa.
- Siydik chiqarish jarayonida og‘riq yoki noqulaylik paydo bo‘lsa.
- Ayol homilador bo‘lsa – ultratovush tekshiruvi har trimestrda yoki ko‘proq o‘tkaziladi.
- Jinsiy a’zolar sohasida yangi o‘sma alomatlari mavjud bo‘lsa.
- «Bepushtlik» tashxisi qo‘yilgan bo‘lsa.
- Bemor uchun mos kontratseptsiya turini tanlash zarur bo‘lsa.
- Jinsiy aloqa paytida og‘riq yoki noqulaylik mavjud bo‘lsa.
- 15 yosh va undan katta qizlarda hayz boshlanmagan bo‘lsa.
Qarshi ko‘rsatmalar
Kichik chanoq a’zolarining ultratovush tekshiruvi ayol organizmi uchun to‘liq xavfsizdir, hech qanday qarshi ko‘rsatmalar mavjud emas.
IMCda tekshiruv qanday amalga oshiriladi
Toshkentdagi Isroil tibbiyot markazida (IMC) shifokorning amallari ultratovush tekshiruvi turiga bog‘liq bo‘ladi. Agar tekshiruv qorin devori orqali amalga oshirilsa, shifokor datchikni qorin yuzasi bo‘ylab harakatlantiradi va natijalarni monitor ekranida kuzatadi. Jarayon davomida ultratovush uchun maxsus gel qo‘llaniladi.
Transvaginal kichik chanoq ultratovush tekshiruvi datchikni qin orqali kiritish yo‘li bilan amalga oshiriladi. Ma’lumotlar darhol monitorga uzatiladi va shifokor ularni tahlil qiladi. Transrektal usulda datchikka prezervativ kiydiriladi va mutaxassis datchikni orqa teshik orqali bemorga kiritadi.
Uchrashuv belgilang
Usulning afzalliklari
Kichik chanoq ultratovush tekshiruvining asosiy afzalliklari – yuqori informativlik va xavfsizlikdir. Shuningdek, bu usulning katta afzalligi shundaki, jarayon tez o‘tadi, shifokor darhol patologiyani aniqlab, davolashni tezroq buyurish yoki jarrohga yo‘llash choralarini ko‘rishi mumkin. Odatda ultratovush tekshiruvi og‘riqsiz o‘tadi. Faqatgina ayol jinsiy a’zolarining o‘tkir yallig‘lanish kasalliklari bor bo‘lsa, tekshiruv paytida biroz noqulaylik paydo bo‘lishi mumkin.
Nega bemorlar bizga ishonadi?
Toshkentdagi Isroil tibbiyot markazida (IMC) kichik chanoq a’zolari ultratovush tekshiruvi tajribali mutaxassislar tomonidan qulay sharoitlarda, zamonaviy jihozlardan foydalanib o‘tkaziladi. Ayollar nafaqat tez va arzon narxda diagnostikadan o‘tish imkoniyatiga ega bo‘lishadi, balki yuqori malakali shifokordan maslahat va davolash bo‘yicha tavsiyalar olishadi.
Kichik chanoq ultratovush tekshiruvi natijalari
Kichik chanoq ultratovush tekshiruvi – bu ginekologik sog‘lik holati haqida to‘liq ma’lumot olish imkoniyatidir. Ultrasonografiya natijalarini tahlil qilish jarayonida shifokor quyidagi anatomik tuzilmalarni baholaydi:
- Bachadon.
Mutaxassis uning o‘lchami, boshqa organlarga nisbatan joylashuvi, epiteliy holatini baholaydi. Endometrioz kabi patologik o‘zgarishlarning borligini aniqlaydi – to‘qimalarning ortiqcha o‘sishi. - Tuxumdonlar.
Shifokor ularning o‘lchamlarini va chegaralarining qanchalik aniq ekanligini ko‘radi. Follikulalar soni va sifatini baholaydi. - Bachadon bo‘yni.
Mutaxassis bachadon bo‘yni epiteliyida eroziya va boshqa deformatsiyalar bor-yo‘qligini tekshiradi, bachadon bo‘yni kanalini ko‘rib chiqadi. - Bachadon trubalari.
Shifokor ularning o‘tkazuvchanligi buzilmaganligini aniqlaydi va ularning uzunligini baholaydi.
Shuningdek, ultratovush tekshiruvi davomida shifokor suyuqlik miqdoriga e’tibor qaratadi. Agar kichik chanoq bo‘shlig‘ida ko‘p miqdorda suyuqlik aniqlansa, bu ginekologik kasalliklar belgisi bo‘lishi mumkin. Qon borligi sog‘likka tahdid soluvchi patologiyalarga, ba’zida esa hayot uchun xavfli bo‘lgan holatlarga, masalan, bachadon tashqi homiladorlik yoki tuxumdon yorilishiga signal bo‘lishi mumkin. Shu sababli, ultratovush tekshiruvi o‘z vaqtida bajarilishi to‘g‘ri diagnostika uchun juda muhimdir.
Tez-tez so‘raladigan savollar va javoblar
Ultratovush tekshiruvi uchun qanday tayyorgarlik ko‘rish kerak? Nimalarni qilish kerak, nimalar mumkin emas?
Tayyorlanish tadqiqot turiga bog‘liq. Agar shifokor transabdominal ultratovush tekshiruvi o‘tkazmoqchi bo‘lsa, siydik pufagi to‘ldirilishi kerak bo‘ladi. Jarayondan bir soat oldin 300 ml (imkon bo‘lsa, undan ko‘p) suv yoki boshqa suyuqlik ichib, tekshiruvdan oldin siydik pufagini bo‘shatmang. Bundan tashqari, protseduradan bir necha kun oldin ko‘p gaz hosil qiladigan ovqatlardan saqlanish tavsiya etiladi (loviya, yog‘li ovqatlar, sut, xom sabzavotlar, alkogol ichimliklar). Shifokor tavsiyasiga ko‘ra, ichni bo‘shatish uchun dori yoki sorbent qabul qilish mumkin. Tekshiruvdan oldingi kechki ovqat kech bo‘lmasligi kerak, ideal holda 18:00 dan keyin ovqatlanmaslik kerak. Tekshiruv oldidan ovqatlanish tavsiya etilmaydi.
Agar datchik qin orqali kiritilsa, aksincha, siydik pufagini bo‘shatish kerak bo‘ladi. Agar transrektal ultratovush tekshiruvi qaror qilingan bo‘lsa, bemorga klizma orqali ichakni tozalash kerak bo‘ladi.
Qaysi hayz kunida tekshiruvga kelish ma'qul?
Odatda, kichik chanoq ultratovush tekshiruvini hayz siklining 6-10 kunlari o‘tkazish tavsiya etiladi. Agar ultratovush tekshiruvi favqulodda ko‘rsatmalar bo‘yicha o‘tkazilsa, u har qanday kunda bajariladi.
Kichik chanoq ultratovush tekshiruvi qancha turadi?
Aniq tashxis qo‘yish uchun, ultratovush tekshiruvidan tashqari, shifokorga boshqa tekshiruvlarni ham o‘tkazish kerak bo‘lishi mumkin. Shuning uchun, yakuniy narx to‘g‘risidagi savol shifokor bilan maslahatlashuv paytida hal qilinadi.