Tabiiy homiladorlik EKU’dan keyin: bu mumkinmi?

EKU’dan keyin tabiiy homiladorlik (ya’ni, EKU muvaffaqiyatsiz urinishidan keyin) er-xotinlar uchun «bepushtlik» tashxisi to‘g‘ri qo‘yilganmi, degan shubha uyg‘otishi mumkin. Shunga qaramay, ilmiy asoslangan va klinik jihatdan tasdiqlangan fakt shuki, VRT texnologiyalaridan foydalanishdan so‘ng tabiiy fertilitet oshadi.

Buyuk Britaniyadagi olimlar – Samuel Markus va Milliy sog‘liqni saqlash instituti mutaxassislari EKU’dan keyin bemorlar bilan anonim so‘rov o‘tkazishgan. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, olti yil ichida bu ayollarning uchdan bir qismi tabiiy yo‘l bilan homilador bo‘lishgan. Olimlar aniqlashicha, bu ayollar asosan EKU jarayonidan keyingi dastlabki yillarda homilador bo‘lishgan. Tabiiy yo‘l bilan homiladorliklarning aksariyati EKU’dan keyingi dastlabki 24 oy ichida sodir bo‘lgan.

Muvaffaqiyatsiz urinishlardan keyin umidni yo‘qotmaslik muhim, chunki ayol organizmida keyinchalik tabiiy homiladorlikni ta’minlaydigan o‘zgarishlar yuzaga kelgan bo‘lishi mumkin.

Idiopatik infertilitet holatlarida EKU’dan keyin homiladorlik ko‘pincha sodir bo‘ladi. Ushbu bepushtlik turi «idiopatik» deb ataladi, chunki zamonaviy diagnostika usullaridan foydalanilganiga qaramay, uning aniq sababini aniqlashning imkoni bo‘lmaydi. Keyingi EKU urinishini kutish vaqti kelganida, er-xotin «vaziyatni qo‘yib yuboradi», ularning psixoemotsional holati tinchroq va barqarorroq bo‘ladi, shundan so‘ng gipotalamo-gipofizar ta’sir yaxshilanadi. Natijada, ayolda follikulogenez va erkakda spermatogenez yaxshilanadi, tabiiy yo‘l bilan homiladorlik ehtimoli oshadi.

Ammo faqat mo‘jizaga umid qilib qimmatli vaqtni yo‘qotish noto‘g‘ri. Bepushtlik sabablarini aniqlash va davolashni amalga oshirish maqsadida erkak va ayol organizmini to‘liq kompleks tekshiruvdan o‘tkazish juda muhimdir.

Shuning uchun, agar bepushtlik sabablari aniqlanmagan bo‘lsa va ayolda ikkala tuxum naychalari yoki faqat bittasi, shuningdek, ikkala yoki bitta tuxumdon saqlanib qolgan bo‘lsa, erkakda esa sog‘lom va faol jinsiy hujayralar mavjud bo‘lsa, EKU’dan keyin tabiiy yo‘l bilan homilador bo‘lish imkoniyatlari mavjud.

EKU’dan keyin homiladorlik o‘sha tsiklda ham sodir bo‘lishi mumkin, bunda stimulatsiya o‘tkazilgan bo‘ladi. Ushbu masalani batafsil muhokama qilish muhim, chunki bemorlarni bunday homiladorlik holatlaridan ogohlantirish kerak. EKU standart protokolida 10 va undan ortiq follikullarning yetilishini faollashtiruvchi preparatlar qo‘llaniladi. Gormonli stimulatsiya davrida jinsiy aloqalar butunlay taqiqlanadi. Chunki homiladorlik yuzaga kelgan taqdirda, uning ko‘p homilali bo‘lish xavfi yuqori bo‘ladi va homila bachadonda emas (fiziologik norma), balki tuxum naychasida (patologik holat) joylashish ehtimoli katta. Yoki bachadondan tashqari homiladorlik – ayolning sog‘lig‘iga va hayotiga xavf soluvchi asorat rivojlanishi mumkin. Reproduktologlar ushbu xatarlar haqida ogohlantiradi va gormonli stimulatsiya davrida jinsiy hayotdan voz kechishni qat’iy tavsiya qiladi.

VRT usullari ayrim hollarda kelajakda tabiiy homiladorlik imkoniyatini oshiradi. Shunga qaramay, EKU muvaffaqiyatsiz urinishidan keyin ayol tabiiy yo‘l bilan homilador bo‘lolmaydigan kasalliklar va patologik holatlar mavjud. Bu holatlarga quyidagilar kiradi:

• Ikkala tuxum naychasining yo‘qligi (o‘ng va chap);
• Ikkala tuxum naychasining bo‘shlig‘ida suyuqlik to‘planishi (surunkali yallig‘lanish jarayoni – gidrosalpinks);
• Erkakning eakulati tarkibida faol spermatozoidlarning yo‘qligi (azoospermiya);
• Yoshi katta ayollarda tuxumdonlarning follikulyar zaxiralari keskin kamayishi bilan bog‘liq bepushtlik;
• Homiladorlik ehtimolini inkor etuvchi xromosoma patologiyalari.

Rokitanskiy-Kyustner sindromi va boshqa klinik holatlar, masalan, ayolning bachadonining yo‘qligi, ayolni hech qanday holatda homiladorlikka qodir emasligini ko‘rsatadi. Bu vaziyatda tabiiy homiladorlik va EKU yordamida homiladorlik imkoniyatlari nolga teng. Shunday holatlarda o‘z yoki donor tuxum hujayralaridan foydalanib, surrogat onalik variantini ko‘rib chiqish tavsiya etiladi.

Ko‘p uchraydigan holat – er-xotinlar turli klinikalarga murojaat qiladi, VRT bilan shug‘ullanuvchi shifokorlar bilan maslahatlashadi va davolanadi, lekin ijobiy natijaga erisha olmaydi. Ayol homilador bo‘lolmaydi. Shu sababli, EKU usulidan foydalanish zarurligini o‘z vaqtida aniqlash muhimdir.

Zamonaviy protokollarga ko‘ra, reproduktologlar tabiiy homiladorlik uchun maqbul muddatlarni aniq belgilaydilar. Muhim omillardan biri – bemorning yoshi.

• 35 yoshgacha bo‘lgan ayollar uchun homiladorlik 12 oy ichida yuz berishi kerak.
• 35 yoshdan katta ayollar uchun tabiiy homiladorlikni kutish muddati – 6 oy.

Ushbu muddatlar ayol organizmining fiziologik xususiyatlari bilan bog‘liq. 35 yoshdan keyin tuxum hujayralar soni kamayadi, ularning sifati esa yomonlashadi. Har bir hayz sikli tuxumdon zaxirasini kamaytiradi. Buni yodda tutish va EKU o‘tkazish uchun vaqtni yo‘qotmaslik lozim.

Tabiiy yo‘l bilan homilador bo‘lish imkoniyatini oshirish uchun quyidagi tavsiyalarni bajarish tavsiya etiladi:

• Homiladorlikka tayyorlovchi polivitaminlar va preparatlarni qabul qilishni davom ettirish (masalan, tarkibida foliy kislotasi, vitamin D, yod, omega-3 kislotalari, ayniqsa eykozapentanoik va dekogeksaen kislotalari, temir va boshqa moddalar bo‘lgan preparatlar);
• To‘yimli va muvozanatli ovqatlanish – ratsionga dengiz baliqlari, meva-sabzavotlar, go‘sht taomlari, sut va qatiq mahsulotlari, o‘simlik moylarini kiritish;
• Alkogoldan voz kechish va chekishni tashlash (sigaretlardan keladigan toksinlar organizmdan uch yil ichida chiqadi, lekin vaqtni yo‘qotmaslik uchun iloji boricha erta chekishni to‘xtatish tavsiya etiladi);
• Har kuni sayr qilish, xonani shamollatish, tabiatga chiqish, imkon bo‘lsa, dam olishni dengizda o‘tkazish va hokazolarni amalga oshirish;
• Kuniga kamida yarim soat jismoniy mashg‘ulotlarga vaqt ajratish. Ayniqsa, aerobik yuklamalar muhim ahamiyatga ega.

Shuningdek, vaznni fiziologik norma doirasida saqlash muhimdir. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, tana vaznining ortiqchaligi fertilitetga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan omil hisoblanadi. Ovulyatsiya jarayoni bloklanadi. Tana vaznining yetishmasligi ham ayol reproduktiv salomatligi uchun xavfli. O‘z ideal vazningizni Kettle indeksi yordamida hisoblash mumkin. Agar normadan chetga chiqish aniqlansa, moddalar almashinuvini normallashtirish bo‘yicha endokrinologga murojaat qilish tavsiya etiladi.

Toshkentdagi Isroil tibbiyot markazi eng zamonaviy uskunalar bilan jihozlangan. Markaz shifokorlari yuqori malakali mutaxassislardir, ular muntazam ravishda malaka oshirish kurslaridan o‘tib, o‘z kasbiy mahoratlarini takomillashtiradilar. Reproduktologlar har bir juftlikning muammosini individual yondashuv orqali hal etib, yordamchi reproduktiv texnologiyalar sohasida ajoyib natijalarga erishadilar.

Toshkentdagi klinikaga quyidagi telefon raqami orqali yozilishingiz mumkin: +998 555 020 300 yoki markazning veb-saytidagi ro‘yxatdan o‘tish formasi orqali.